Na statkach występują dwa typy ogniw zasilających - baterie i akumulatory.

Rodzaje ogniw elektrycznych

Baterie

Baterie są ogniwami, których nie można powtórnie ładować. Są one wypełnione odpowiednimi substancjami chemicznymi, których reakcje są nieodwracalne. Kiedy reakcje chemiczne się zakończą ogniwa są wyczerpane i bateria jest zużyta.

Baterie

Właściwości baterii:

• mogą być połączone szeregowo, aby otrzymać wymagane napięcie,
  
• nigdy nie mogą być połączone równolegle, ponieważ może wystąpić zjawisko kiedy jedna bateria rozładowuje drugą.
  

Baterie alkaliczno-manganowe

Baterie oznaczane jako 'long life'. Mają nominalne napięcie 1,5 V na ogniwo. Są o wiele droższe od baterii cynkowo-grafitowych, lecz posiadają trzy razy większą od nich pojemność. Strata pojemności przy przechowywaniu wynosi około 7% rocznie. Żywotność takich baterii można wydłużyć, czasowo wyłączając urządzenie. Ciągła praca zmniejsza ich pojemność.

Baterie rtęciowe

Mają nominalne napięcie ogniwa około 1.4 V. Są znacznie droższe, ale mają 6 do 8 razy większą pojemność od baterii cynkowo-grafitowych. Przy przechowywaniu tracą rocznie około 6% swojej pojemności. Ze względu na ochronę środowiska są używane coraz rzadziej.

Baterie srebrowe

Mają napięcie nominalne około 1,5V. Ich pojemność jest podobna do pojemności baterii alkalicznych, ale są od nich droższe. Dużą zaletą tych baterii jest spadek pojemności przy przechowywaniu wynoszący tylko 4% rocznie.

Baterie litowo-manganowe

Akumulatory

Akumulatory są ogniwami, które można powtórnie ładować. Na pokładzie służą do zasilania urządzeń takich jak VHF radio i są ładowane przez generator lub ładowarkę podłączona do głównego źródła zasilania statku. Ładowanie akumulatora odwraca reakcje chemiczne zachodzące w ogniwie tak, że akumulator jest zdolny znów dostarczać energię elektryczną.

Akumulator

Akumulatory mogą być łączone szeregowo, równolegle lub w sposób mieszany tak, aby osiągnąć wymagane napięcie lub pojemność. Jedynym wymaganiem jest, aby akumulatory były tego samego typu.

Na statkach spotyka się cztery rodzaje akumulatorów

Akumulatory kwasowo-ołowiowe

Jest to najczęściej spotykany typ akumulatorów. Są to takie same akumulatory jak stosowane w samochodach. Każdy akumulator składa się z pojedynczych cel o napięciu nominalnym 2 V. Większość akumulatorów składa się z 3 do 6 cel - co daje napięcie akumulatora 6 lub 12 V. Te akumulatory łączone są w grupy o żądanym napięciu i pojemności. Większość statków używa instalacji 12 lub 24 V .

Akumulatory kwasowo-ołowiowe zbudowane są z płyt ołowianych zanurzonych w elektrolicie. Elektrolitem jest wodny roztwór kwasu
siarkowego.

Akumulatory kwasowo-ołowiowe są często wykorzystywane, ponieważ są tanie i mogą dostarczać dużego prądu w razie potrzeby np. podczas rozruchu silnika.

Spotyka się dwa typy akumulatorów w obudowie otwartej oraz w obudowie szczelnej bez dostępu do cel.

Akumulator o obudowie otwartej

Hydrometr (Areometr)

Hydrometr zbudowany jest ze szklanej rurki zawierającej w środku pływak. Jeden z końców rurki zakończony jest gumową gruszką służącą do nabierania próbki elektrolitu. Pływak znajdujący się w środku wskazuje ciężar właściwy elektrolitu mocniej lub mniej zanurzając się w płynie. Im mniejsza jest gęstość elektrolitu , tym głębiej pływak się zanurza. W górnej części pływaka znajduje się skala z której odczytuje się bezpośrednio ciężar właściwy elektrolitu. Elektrolit w pełni naładowanego akumulatora ma ciężar właściwy 1.27, a w całkowicie rozładowanym akumulatorze 1.16 w temperaturze pokojowej. Zazwyczaj skala pływaka jest oznaczona kolorami, aby pomóc użytkownikowi określić stan naładowania celi.

Użycie hydrometru

Pomiar ciężaru właściwego należy przeprowadzać oddzielnie dla każdej celi. Jeżeli jedna z nich ma elektrolit o ciężarze właściwym dużo mniejszym od innych to jest to znak, że okres użyteczności akumulatora dobiega końca.

Kiedy ciężar właściwy spada poniżej 1,22 oznacza to 75% naładowania i należy rozpocząć ładowanie.

Akumulatory kwasowo-ołowiowe zużywają wodę znajdującą się w elektrolicie podczas procesu ładowania jako część reakcji chemicznej, dlatego elektrolit należy uzupełniać wodą destylowaną. Zalecany poziom elektrolitu jest zazwyczaj specjalnie oznaczony. Jeżeli nie jest zaznaczony należy utrzymywać taki poziom, aby płyty akumulatora nigdy nie były odsłonięte ani
nie następowało wylewanie elektrolitu podczas ładowania. Przeważnie jest to poziom 5 mm nad płytami.

Akumulator o obudowie zamkniętej

Jedynym sposobem określenia stanu naładowania takich akumulatorów jest pomiar napięcia. W pełni naładowany akumulator ma napięcie 12,6 V.

Gdy napięcie spadnie poniżej 12,4 V akumulator jest naładowany w 75 % i należy rozpocząć ładowanie.

Pomiar napięcia akumulatora za pomocą woltomierza

Tą metodą można też mierzyć akumulatory z obudową otwartą, ale nie jest to zalecana metoda. Zaleca się, aby pomiar następował za pomocą hydrometru; każdą celę należy zbadać oddzielnie.

Akumulatory żelowe

Akumulatory niklowo-kadmowe/ niklowo-metaliczne-wodorkowe

Zużyte akumulatory NiCd, podobnie jak baterie rtęciowe, stanowią problem dla środowiska. Kadm używany w tych akumulatorach jest toksyczny i dlatego są one zastępowane akumulatorami niklowo-metaliczno-wodorkowymi. Mają one podobne właściwości, lecz są bezpieczniejsze dla środowiska. Te typy akumulatorów najlepiej pracują, jeśli są całkowicie rozładowywane i potem ładowane do pełnej pojemności. Jeśli są częściowo rozładowane i potem ładowane tracą część swojej pojemności. Korzystnie jest okresowo rozładowywać te akumulatory do napięcia o wartości 1 V na celę. Nie powinny być one rozładowywane poniżej tej wartości. Niektóre z akumulatorów zmieniają swoją polaryzację, co oznacza zużycie akumulatora i koniec jego użytkowania.

Akumulatory litowo-jonowe

• dla statków z awaryjnym źródłem zasilania: 1 godzina
• dla statków bez awaryjnego źródła zasilania: 6 godzin