Το COSPAS-SARSAT (COSPAS: Διαστημικό Σύστημα για την Έρευνα Σκαφών σε Κίνδυνο, SARSAT: Έρευνα και Διάσωση Βοηθούμενη από Δορυφορικό Εντοπισμό) είναι ένα σύστημα SAR (Έρευνας και διάσωσης) που χρησιμοποιεί τους γεωστατικούς (Γεωσύγχρονους) και τους δορυφόρους πολικής τροχιάς, το οποίο προσφέρει ενημέρωση για τον Κίνδυνο και πληροφορίες για τη θέση στις υπηρεσίες SAR για χρήστες σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Υπάρχουν τρία είδη φάρων Κινδύνου που χρησιμοποιούν το σύστημα:

• ο EPIRB – Θεσιδεικτικός Ραδιοφάρος Έκτακτης Ανάγκης (θάλασσα)
• ο ELT – Πομπός Εντοπισμού Επείγουσας Ανάγκης (αέρας)
• ο PLB – Προσωπικός Φάρος Εντοπισμού (ξηρά)
  

Αυτοί οι φάροι μεταδίδουν ραδιοσήματα στα 406 MHz τα οποία ανιχνεύονται από τους γεωστατικούς και τους δορυφόρους πολικής τροχιάς του COSPAS-SARSAT. Στη συνέχεια οι πληροφορίες αναμεταδίδονται μαζί με τη θέση και την ταυτότητα των θυμάτων μέσω LUT (Τοπικά Τερματικά Χρήστη) με βάση την ξηρά και MCC (Κέντρα Ελέγχου Αποστολών) προς τα κατάλληλα MRCC (Κέντρα Συντονισμού Θαλάσσιας Διάσωσης) που συντονίζουν όλες τις επιχειρήσεις SAR στην περιοχή που βρίσκεται το ατύχημα.

Κομμάτι διαστήματος του COSPAS-SARSAT

Το σύστημα COSPAS-SARSAT χρησιμοποιεί πακέτα SAR σε δορυφόρους σε (LEOSAR) Χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη και σε (GEOSAR) Γεωστατική τροχιά.

Δορυφόροι LEOSAR και GEOSAR στο σύστημα COSPAS-SARSAT

Οι LEOSAR

Το σύστημα LEOSAR αποτελείται από 4 δορυφόρους, 2 COSPAS (Ρωσία) και 2 SARSAT (ΗΠΑ, Καναδάς και Γαλλία) στην πολική τροχιά Βορρά-Νότου με περίοδο τροχιάς σχεδόν 120 λεπτών. Οι τροχιές αυτών των δορυφόρων είναι ρυθμισμένες να σαρώνουν όλη την επιφάνεια της Γης. Οι δορυφόροι βλέπουν μια περιοχή πλάτους 6.000 χιλιομέτρων καθώς κινούνται γύρω από τη γη, προσφέροντας άμεση θέαση ή ίχνη (όπως το φως ενός φακού) σε μέγεθος ηπείρου.

Διαδρομή και πέλμα δορυφόρου LEOSAR

Η κάλυψη δεν είναι διαρκής λόγω της περιόδου τροχιάς του δορυφόρου. Λόγω της φύσης των πολικών τροχιών η ώρα αναμονής για την ανίχνευση μπορεί να είναι μεγαλύτερη στις περιοχές του ισημερινού απ' ότι στα ψηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Κατά μέσο όρο είναι 45 λεπτά.

Όταν το σύστημα LEOSAR ανιχνεύει ένα Σήμα Κινδύνου υπολογίζει τη θέση του συμβάντος χρησιμοποιώντας τεχνικές επεξεργασίας Ντόπλερ. Η επεξεργασία Ντόπλερ βασίζεται στην αρχή ότι η συχνότητα του φάρου κινδύνου όπως "ακούγεται" από το δορυφόρο, επηρεάζεται από τη σχετική ταχύτητα του δορυφόρου ως προς το φάρο. Παρακολουθώντας την αλλαγή της συχνότητας του σήματος του φάρου και γνωρίζοντας την ακριβή θέση του δορυφόρου το σύστημα LEOSAR μπορεί να υπολογίσει τη θέση του φάρου με ακρίβεια 5-10 χιλιομέτρων.

Το GEOSAR

Το σύστημα GEOSAR αποτελείται από 4 γεωστατικούς δορυφόρους που βρίσκονται περίπου 36.000 χιλιόμετρα πάνω από τον Ισημερινό σε διαφορετικές γραμμές γεωγραφικού μήκους, προσφέροντας άμεσα ίχνη όλης της επιφάνειας της Γης ανάμεσα στις 70⁰ Βόρεια και τις 70⁰ Νότια.

Περιοχές κάλυψης GEOSAR

Αντίθετα με τους δορυφόρους LEOSAR οι GEOSAR προσφέρουν συνεχή κάλυψη ενός μεγάλου τμήματος της Γης μεταξύ των 70⁰ Βόρεια και των 70⁰ Νότια με σχεδόν άμεση δυνατότητα σήμανσης συναγερμού, αλλά δε μπορούν να προσδιορίσουν τη θέση του συμβάντος Κινδύνου γιατί είναι σταθεροί ώς προς τη Γη κι έτσι δε μπορούν να χρησιμοποιήσουν τεχνικές επεξεργασίας Ντόπλερ. Η θέση του συμβάντος Κινδύνου μπορεί:

• Να βρεθεί από το φάρο μέσω ενός εσωτερικού ή εξωτερικού συστήματος εντοπισμού θέσης, π.χ. το GPS ή το Glonass, και να κωδικογραφηθούν στο μήνυμα του φάρου, ή
• Να προκυψουν με πιθανές καθυστερήσεις από το σύστημα LEOSAR.
  

Σύγκριση δυνατοτήτων LEOSAR και GEOSAR

	LEOSAR	GEOSAR
Πληροφορίες θέσης	παρέχονται μέσω τεχνικών επεξεργασίας Ντόπλερ	παρέχονται μόνο να υπάρχουν στο μήνυμα του φάρου
Ακρίβεια θέσης	+/- 5 χιλιόμετρα	αν αποκτηθεί μέσω GPS: εντός 10 μέτρων
Περιοχή κάλυψης	όλη η επιφάνεια της Γης	μεγάλο κομμάτι της Γης μεταξύ των 700 Βόρεια και των 700 Νότια
Εντοπισμός συμβάντος Κινδύνου	ο χρόνος αναμονής για τον εντοπισμό είναι κατά μέσο όρο 45 λεπτά	σχεδόν άμεσος

Υπάρχουν EPIRB που μπορούν να χρησιμοποιήσουν το συνδυασμένο σύστημα γιατί έχουν ενσωματωμένο σύστημα εντοπισμού θέσης GPS. Αυτό επιτρέπει το σχεδόν άμεσο εντοπισμό ενός συμβάντος και την παροχή πληροφοριών θέσης ώστε να μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα οι επιχειρήσεις SAR.

Κομμάτι Γης του COSPAS-SARSAT

LUT - Τερματικά Τοπικών Χρηστών

Οι σταθμοί εδάφους LEOLUT και GEOLUT δέχονται και επεξεργάζονται Σήματα Κινδύνου στα 406 MHz από EPIRB που αναμεταδίδουν πληροφορίες για τον Κίνδυνο οι οποίες αποτελούνται από την ταυτότητα των θυμάτων, τη θέση και την ώρα UTC έως τα MCC (Κέντρα Ελέγχου Αποστολών).

MCC - Κέντρα Ελέγχου Αποστολών

Ο βασικός σκοπός και λειτουργία τους είναι να αναμεταδίδουν πληροφορίες σημάτων Κινδύνου στα αρμόδια MRCC που συντονίζουν τις μονάδες SAR στην περιοχή που έχει γίνει το συμβάν.