Antena jest urządzeniem zdolnym do promieniowania i odbierania fal radiowych. Nadawanie i odbiór są najbardziej efektywne, gdy antena pracuje w rezonansie. Rezonans można uzyskać dla anteny o rozmiarach długości fali lub jej wielokrotności. Wystąpienie rezonansu jest o wiele ważniejsze w przypadku nadawania niż odbioru, gdzie źle dobrana antena mocno obniża wydajność nadajnika. Starsze typy nadajników mogą ulec uszkodzeniu w przypadku podłączenia do źle dobranej anteny. Nowoczesne nadajniki wyposażone są w automatyczne układy zabezpieczające wyłączające nadajnik lub redukujące jego moc do bezpiecznego poziomu.

ANTENY VHF

Długość fal radiowych morskiego pasma VHF (156-162 MHz) wynosi około 2 metry. Możliwe jest więc użycie anteny o długości fali radiowej. Podstawową konstrukcją jest dipol o długości fali połączony z żyłą kabla zasilającego. Rysunek 1 pokazuje przykłady prostych anten VHF zawierające antenę ze sztuczną ziemią i antenę prętową VHF o długości 1.5 m z włókna szklanego. Antena VHF powinna być montowana możliwie jak najwyżej w miejscu nie zasłoniętym przez nadbudówkę.

ANTENY MF/HF

W pasmach MF/HF długość fali zmienia się od 180 metrów (1650 kHz) do około 12 metrów (25 MHz). Uzyskanie rezonansu całofalowego dla całego zakresu częstotliwości nie jest możliwe. Problem można rozwiązać przez zastosowanie kilku anten, każda pokrywająca pojedyncze pasmo.
Układ dopasowania anteny (ATU - antenna tuning unit) ma za zadanie dopasować wyjście nadajnika do anteny w szerokim zakresie częstotliwości. W konstrukcji ATU używa się cewek i kondensatorów, aby uzyskać rezonans elektryczny dla anteny o wybranej długości. Efektywność dopasowania zależy od pasma częstotliwości, gdyż efektywność nadawania jest określona przez fizyczną długość anteny. Nawet jeśli ATU może dopasować bardzo krótką antenę, efektywność całości będzie mała. Połączenie między nadajnikiem, ATU i anteną powinny być krótkie, aby następował przepływ energii bez strat.
Jeżeli jest wystarczająco dużo miejsca między istniejącymi masztami lub można postawić dodatkowy maszt antenowy, antena główna lub zapasowa może być anteną linkową. Antena taka może być zawieszona pomiędzy masztami lub między masztem a nadbudówką statku. Przykład anteny typu T pokazano na rysunku 3.


Ponieważ na pokładzie nowoczesnych statków brak jest miejsca, wiele statków używa anteny prętowej do łączności MF/HF. Na przykład główny radiotelefon HF wykorzystuje 8-12 m antenę prętową (rysunek 4), odbiornik nasłuchowy MF/HF DSC używa antenę 3-6 m (rysunek 5) a odbiornik NAVTEX może używać anteny prętowej 1 m.

1. MF/HF SSB Tx/Rx.
2. GPS.
3. VHF.
4. VHF.
5. VHF.
6. VHF Direct Finder.

1. MF/HF SSB Tx/Rx .
2. Antenna tuning unit (ATU).

1. MF/HF SSB Tx/Rx.
2. VHF & VHF DSC.
3. MF/HF DSC Rx.
4. VHF.

KONSERWACJA ANTEN

Wszystkie anteny powinny być utrzymywane w czystości, oczyszczone z soli, doprowadzenia powinny być regularnie sprawdzane.
Izolatory muszą być sprawdzone, czy nie mają pęknięć i muszą być czyszczone regularnie.
Zapasowa antena linkowa powinna być przechowywana w łatwo dostępnym miejscu, gotowa do użycia.
Należy pamiętać o niebezpieczeństwie wysokich napięć dużych częstotliwości występujących w pobliżu anteny głównej. Połączenie między ATU i anteną powinno być zabezpieczone przed dotknięciem. Przed wykonaniem prac przy którejkolwiek z anten, należy odłączyć napięcie zasilania poprzez usunięcie głównego bezpiecznika.
Jako dodatkowe zabezpieczenie antena powinna być uziemiona, aby nie indukowały się w niej prądy wysokich częstotliwości.