De SART (Search and Rescue [Radar] Transponder) is een draagbaar apparaat dat gebruikt wordt als aanvulling op je distress alerting systeem. De SART stelt schip/vliegtuig/helicopter in de buurt in de gelegenheid om slachtoffers eenvoudig met behulp van hun eigen radar systeem op te sporen.

De SART dient te worden meegenomen naar het vlot of reddingmiddel als men het schip in een noodsituatie gedwongen is te verlaten. Hij moet in het reddingmiddel worden geplaatst op minimaal 1 meter hoogte en vervolgens worden aangeschakeld, hij staat dan in de "stand by mode". Nu zal de SART op ontvangen radar signalen van schepen/helicopters/vliegtuigen X-band radar (3 cm. radar) reageren door het uitzenden van een serie pulsen. Deze pulsen worden zichtbaar als een stippellijn op het radarscherm. Tijdens dit uitzenden zal de SART een audio- visueelsignaal afgeven. Dit signaal maakt de mensen in het reddingsmiddel erop attent dat er een radarbron in de buurt zit. Men kan nu met behulp van de GMDSS portofoon op kanaal 16 contact proberen te zoeken met de hulpverleners.

SART example

Als de schepen/helicopters/vliegtuigen uitgerust met X-band radar (9.2 - 9.5 GHz) varen/vliegen door het rampgebied of een SAR operatie uitvoeren kunnen de radarsignalen van deze eenheden worden gedetecteerd door de SART, deze zal dan van "standby mode" overgaan op "transpond mode" (zenden). Tijdens dit uitzenden zal de SART een audio- visueelsignaal afgeven. Dit signaal maakt de mensen in het reddingsmiddel erop attent dat er een radarbron in de buurt zit. Men kan nu met behulp van de GMDSS portofoon op kanaal 16 contact proberen te zoeken met de hulpverleners.

Indien men wordt betrokken bij een SAR actie waarbij mogelijk een SART gebruikt kan worden door de slachtoffers, dient men de x-band radar met behulp van de knop "tune" uit afstemming te brengen (eigen echo's vervagen en de SART zal door zijn breedbandige uitzending wel goed zichtbaar blijven). Ook zal men in zo'n geval de radar op 12 mijls bereik moeten afstellen, de kans op het missen van het sinaal doordat men op te klein bereik zit wordt hiermee voorkomen.

De response van de SART die wordt ontvangen door de X-band radar van schepen/helicopters/vliegtuigen zal op het scherm een lijn van 12 punten/bogen/cirkels laten zien. Op de peilingslijn vanuit de positie van schepen/helicopters/vliegtuigen , geeft de binnenste echo de locatie van de SART aan.

Het karakteristieke signaal van een SART op het scherm van een X-band radar.

Het patroon dat wordt gevormd door een SART op het X-band radarscherm is afhankelijk van de afstand tussen de SART (positie B) en het schip/helicopter/vliegtuig (positie A).

Het schip/helicopter/vliegtuig op meer dan 1 NM afstand vanaf de SART , een lijn verschijnt van 12 gelijk verdeelde spaties en punten.

Het schip/helicopter/vliegtuig binnen 1 NM afstand vanaf de SART, de stippen veranderen nu in bogen.

Als het schip/helicopter/vliegtuig vlakbij de positie van de SART is, de bogen veranderen in cirkels.

Controleer het patroon van de SART dat verschijnt op de X-band radar afhankelijk van de afstand tussen de radar (positie van het schip, punt A ) en de positie van de SART (punt B)

Controleer het patroon van de SART dat verschijnt op de X-band radar afhankelijk van de afstand tussen de radar (positie van de helicopter, punt A ) en de positie van de SART (punt B)

Te ondernemen acties na ontvangst van een sinaal afkomstig van een SART

Indien men het patroon van een SART herkend op het scherm van zijn x-band radar, zal men:

• Op VHF kanaal 16 informeren of iemand in de nabijheid zijn SART abusievelijk heeft ingeschakeld of aan het testen is.
  
• Het dichstbij zijnde MRCC of SRC zo spoedig mogelijk informeren (het MRCC zal de leiding hebben over de SAR operatie en instructies geven),
• Probeer contact te zoeken op VHF CH 16 (survivors hebben misschien een GMDSS portofoon),
• probeer de positie van de SART zo spoedig mogelijk vast stellen (indien mogelijk),
• Verleg uw koers en ga zoeken naar het reddingsmiddel op de geplotte positie van de SART (indien mogelijk).
  

Het correct plaatsen van de SART

Om het bereik van de SART maximaal te laten zijn is het zaak de SART zo hoog mogelijk in een verticale positie te plaatsen (minimaal 1 meter boven het water). Hoe hoger deze is geplaatst des te groter zal het bereik zijn, de signalen planten zich rechtlijnig voort).

De SART moet niet worden gehinderd in zijn werking door andere objecten. De radarreflector zal indien aanwezig pas moeten worden geplaatst als de SART is uitgewerkt.

Het bereik van een SART, geplaatst op 1 meter boven het water en een radar scanner van een x-band radar op een hoogte van 15 meter boven water, zal 5 NM bedragen. Dit kan aanzienlijk worden vergroot tot ongeveer 40 NM indien een helicopter of vliegtuig vliegt op een hoogte van 1000 meter.

De SART wordt normaal gesproken geleverd met een telescopische stok om het plaatsen op 1 meter hoogte mogelijk te maken. de SART kan ook in het vlot worden opgehangen met behulp van een koordje.

aan de SAT is ook een lijn bevestigd, deze dient om de SART aan het vlot te borgen zodat deze bij het te water raken terug gehaald kan worden.

Plaatsing van de SART: 1 - binnen aan een koord, 2 - buiten op een stok

Opslag van de SART

De SART is aan boord binnen de accomodatie opgeslagen op een goed bereikbare plaats, op het musterstation (=verzamelplaats bij schip verlaten) of in de nabijheid van de reddingsmiddelen, zodat deze gemakkelijk kan worden meegenomen. Bijvoorbeeld op de brug of bij een nooduitgang of in de "Free fall" reddingsboot zoals vaak gebruikelijk is op zeeschepen..

Hieronder het IMO pictogram voor een SART, deze lichtgevende sticker moet goed zichtbaar zijn aangebracht op de plaats waar de SART is opgeslagen.

IMO SART Safety Sign

De SART dient ten minste op 1 meter vanaf andere magnetiche bronnen (magnetisch kompas of speaker boxen) te worden opgeslagen. ook moet hij niet in de radarbundel van het eigen schip worden opgehangen.

Voorschriften uit de SOLAS

SOLAS schepen onder 500 GRT dienen een SART te hebben, alle passagiersschepen en vrachtschepen van 500 GRT en meer dienen twee SART's te hebben terwijl ferry's verplicht een SART voor iedere vier reddingboten moet hebben. Ten aanzien van de technische eisen gesteld aan een SART zal deze moeten zijn uitgerust met een batterij met een capaciteit om de SART ten minste 96 uur in Standby Mode en 8 uur in continue Transpond Mode te laten werken.