Słownik pojęć



Glossary

Browse the glossary using this index

Special | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | ALL

Page:  1  2  3  4  5  6  7  8  (Next)
  ALL

ALRS

Spis Radiosygnałów Admiralicji Brytyjskiej (6 tomów) zawiera wszechstronne informacje dotyczące łączności morskiej.

ALRS Volume 5

Spis Radiosygnałów Admiralicji Brytyjskiej tom 5 (Admirality List of Radio Signals Volume 5) zatytułowany GMDSS, jest corocznie uaktualniany i wydawany przez Brytyjskie Biuro Hydrograficzne. Dodatkowo uaktualnia się go poprzez cotygodniowe Wiadomości Żeglarskie (Admirality Notices for Mariners). Zawiera m.in.:
  • Spis stacji brzegowych z obszarów morskich A1, A2, A3 i A4,
  • Spis ośrodków RCC oraz mapy z podziałem na rejony odpowiedzialności,
  • Wyciąg z Regulaminów Radiowych dotyczący łączności w niebezpieczeństwie, dla zapewnienia bezpieczeństwa i rutynowej,
  • Spis stacji systemu Navtex,
  • Spis stacji systemu satelitarnego INMARSAT.

AOR-E

Jeden z czterech obszarów pracy sytemu Inmarsat (Atlantic Ocean Region East)

AOR-W

Jeden z czterech obszarów pracy sytemu Inmarsat (Atlantic Ocean Region West)

ARQ

Tryb pracy radioteleksu do wysyłania informacji od nadawcy do jednego odbiorcy

CER

Wskaźnik oznaczający jakość odbioru informacji dołączany do komunikatu NAVTEX. Zwykle występuję przed znacznikiem ZCZC.

CES

Naziemna stacja satelitarna pracująca w systemie Inmarsat zapewniająca łączność pomiędzy użytkownikami stacji ruchomych oraz zapewniająca dostęp do telekomunikacyjnych sieci lądowych. Stosuje się też oznaczenie LES.

CG

Straż Przybrzeżna/Graniczna (Coast Guard) - służba, której zadaniem jest ochrona morskiej granicy danego kraju. W różnych krajach mają różny zakres kompetencji i odpowiedzialności.

COSPAS

System satelitarny przeznaczony do działań poszukiwawczo-ratowniczych rozwinięty przez były ZSRR. Aktualnie wchodzi w skład systemu COSPAS-SARSAT.


CRS

Stacja brzegowa (Coast Radio Station) - stacja radiowa, której zadaniem jest prowadzenie ciągłego nasłuchu na częstotliwościach przeznaczonych do łączności alarmowej oraz zapewnienie rutynowej łączności radiowej w relacji statek-ląd.

DSC

Cyfrowe Selektywne Wywołanie (Digital Selective Calling) - jeden z podsystemów systemu GMDSS służący po nadawania i odbioru komunikatów priorytetowych oraz rutynowych w formie cyfrowej. Wywołania DSC są odbierane automatycznie przez statki znajdujące sie w zasiegu transmisji. Przychodzący komunikat wzbudza przystawkę DSC, która za pomocą dźwięku informuje operatora o nowym wywołaniu.

DTE

Urządzenie komunikacyjne po stronie użytkownika, które jest odbiorcą lub nadawcą sygnałów w sieci komputerowej lub realizuje obie te funkcje. DTE do połączenia z siecią korzysta z urządzenia DCE. DTE jest to zwykle terminal lub komputer.

Duplex

Kanał dwuczęstotliwościowy (dupleksowy) używany jest w korespondencji publicznej statek stacja brzegowa oraz przez służby nadzoru ruchu statków. Inne statki nie słyszą transmisji statku do stacji brzegowej. Mogą, natomiast, odebrać komunikat skierowany do nich ze stacji.

EGC

System rozszerzonych wywołań grupowych działający poprzez Inmarsat C. Wiadomości są nadawane w ramach systemu FleetNET lub SafetyNET. System SafetyNet służy do nadawania informacji MSI dla obszarów poza pokryciem systemy NAVTEX będących w zasięgu pokrycia systemu Inmarsat.

EPIRB

Radiopława służąca do lokalizacji miejsca katastrofy (Emergency Position Indicating Radio Beacon) - poprzez satelity systemu COSPAS-SARSAT przekazuje do MRCC identyfikację statku, samolotu lub innej jednostki znajdującej się w niebezpieczeństwie. Satelity znajdujące się na orbitach okołobiegunowych, wykorzystując zjawisko Dopplera, są w stanie określić pozycję radiopławy.

FEC

Tryb pracy radioteleksu używany do nadawania wiadomości alarmowych, pilnych i ostrzeżeń nawigacyjnych adresowanych do wielu odbiorców.

FleetNET

FleetNET jest systemem dostarczania wiadomości dla dedykowanej grupy stacji ruchomych takich jak statki jednego armatora, statki jednej bandery poprzez system EGC działający w Inmarsat C.

GMDSS

Światowy Morski System Łączności w Niebezpieczeństwie i dla zapewnienia Bezpieczeństwa (Global Maritime Distress and Safety System) - jest istotną częścią ustanowionej przez IMO (International Maritime Organisation) Konwencji SOLAS (Safety Of Life At Sea). Zawiera spis wymaganych na statkach urządzeń radiowych oraz opis procedur stosowanych w łączności priorytetowej (w niebezpieczeństwie i dla zapewnienia bezpieczeństwa).

GPS

Globalny system pozycjonowania (Global Positioning System) - wykorzystuje konstelację 24 satelitów krążących na orbitach okołobiegunowych nadających nieprzerwanie sygnał radiowy. Na jego podstawie odbiorniki GPS mogą określić własną pozycję, prędkość oraz czas. Odbiorniki GPS znajdują powszechne zastosowanie na pokładach jednostek morskich, jako część wyposażenia nawigacyjnego. Dla przykładu, niektóre pławy EPIRB posiadają wbudowane odbiorniki GPS, także przystawki DSC powinny być do nich podłączone.

GT

Pojemność Rejestrowa Brutto (Gross Tonnage) - objętość wewnętrznej przestrzeni statku obliczona przez dodanie całkowitej objętości kadłuba i nadbudówek oraz odjęcie od niej pojemności zbiorników balastowych.


HF

HF (High frequency) - fale krótkie - pasmo częstotliwości z zakresu od 3 do 30 MHz, używane do wywołań priorytetowych w obszarach morza A3 i A4.

HRU

Zwalniak hydrostatyczny (Hydrostatic Release Unit) - urządzenie, którego zadaniem jest automatyczne zwolnienie np. radiopławy, tratwy ratunkowej, w momencie, gdy znajdzie się on na głębokości 1.5-4 m.

I/O connector

Złącze, za pomocą którego komputer wymienia informacje z otoczeniem np. odbiornikiem GPS.

IMO

Międzynarodowa Organizacja Morska (International Maritime Organisation) - ustanawia międzynarodowe przepisy/konwencje, których celem jest m.in. zwiększenie bezpieczeństwa na morzu oraz ochrona środowiska morskiego. Jedna z najbardziej znanych konwencji IMO jest Konwencja o Bezpieczeństwie Życia na Morzu - International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS). Działalność swoją rozpoczęła 6 stycznia 1959 roku. Siedzibą Organizacji jest Londyn.

INMARSAT

Organizacja INMARSAT (International Maritime Satellite Organisation) - została utworzona w 1979 roku przez IMO. Jej zadaniem jest zapewnienie skutecznej łączności priorytetowej i rutynowej statkom znajdującym się pomiędzy 700 N, a 700 S, za pośrednictwem satelitów geostacjonarnych. Początkowo Inmarsat wynajmował satelity. Od 1983 roku korzysta z własnych. Obsługiwane są z ponad dwudziestu stacji naziemnych. Od 1999 roku Inmarsat jest firmą prywatną.

IOR

Jeden z czterech obszarów pracy sytemu Inmarsat (Indian Ocean Region)

ITU

Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (International Telecommunication Union) - agenda ONZ ustanowiona w celu standaryzowania oraz regulowania rynku telekomunikacyjnego i radiokomunikacyjnego.


ITU List of Coast Stations and Special Services (List-IV)

Wydawnictwo ITU zawierające : Taryfy i opłaty. Dane o stacjach działających w systemie GMDSS: MF, HF, i VHF DSC; Stacje nadające informacje MSI w tym NAVTEX. Sygnały wywoławcze; numery identyfikacyjne cyfrowego selektywnego wywołania; czas pracy; używane częstotliwości; wykorzystywane emisje; godziny nadawania wywołań i prowadzenie nasłuchu. Dane o stacjach używanych w radionawigacji morskiej i stacjach transmitujących informacje dla statków i innych stacji. Informacje o stacjach namierzających i kalibrujących; Radio boje i racony; Stacje nadające sygnały czasu i wzorcowe częstotliwości; Stacje nadające ursigramy (biuletyny aktywności Słońca i ionosfery); Stacje nadające biuletyny meteorologiczne i wiadomości dla żeglarzy; Stacje nadające porady medyczne.

LES

Naziemna stacja satelitarna pracująca w systemie Inmarsat zapewniająca łączność pomiędzy użytkownikami stacji ruchomych oraz zapewniająca dostęp do telekomunikacyjnych sieci lądowych. Stosuje się też oznaczenie CES .

LRC

Świadectwo operatora łączności dalekiego zasięgu (Long Range Certificate), uprawnia do prowadzenia łączności na jednostkach nie podlegających konwencji SOLAS, które są wyposażone w podsystemy GMDSS dalekiego zasięgu - radiostacja MF/HF, łączność satelitarna.

LT

Czas Lokalny (Local Time) - czas obowiązujący w danym kraju, lub jego regionie.

LUF

Wartość częstotliwości, poniżej której poziom odbieranego sygnału nie jest wystarczająca do prowadzenia zadowalającej łączności.

LUT

Local User Terminal - LEOLUT and GEOLUT Earth based ground stations, receive and process Distress alerts from 406 MHz EPIRBs relaying Distress information, comprising casualty ID, Position and UTC time, to MCC.
Stacja naziemna (Local User Terminal) systemu COSPAS-SARSAT , której zadaniem jest przekazanie komunikatu alarmowego, odebranego z radiopławy, do MCC.

MCC

Stacja koordynacyjna (Mission Control Centres) systemu COSPAS-SARSAT, której zadaniem jest zbieranie informacji od LUT i przekazywanie ich do odpowiedniego MRCC (odpowiadającego za rejon, w którym wydarzył się wypadek).

MES

Naziemna stacja satelitarna - nazwa używana dla zatwierdzonych terminali systemu Inmarsat mających dostęp do sieci wykorzystywanych na morzu i lądzie.

METAREA

Świat jest podzielony na 16 (i dodatkowo 5 polarnych - nie działających jeszcze) obszarów meteorologicznych. Te obszary morza mają takie same granice jak obszary NAVAREA, w których zadania koordynatorów pełnią poszczególne administracje państw zapewniające dostarczanie informacji meteorologicznych. Zwykle METAREA podzielone są na obszary morza, na które nadawane są ostrzeżenia z użyciem systemów EGC, NAVTEX lub za pomocą fonii w pasmach VHF, MF, HF.


MF

MF (Medium frequency) - fale pośrednie - pasmo częstotliwości z zakresu od 300 do 3000 kHz, używane do wywołań priorytetowych w obszarach morza A2.

MF/HF DSC radio

System nadawaczo-odbiorczy, który umożliwia nadawanie i odbiór w morskim paśmie MF i HF za pomocą DSC.

MF/HF radio

System nadawczo-odbiorczy umożliwiający pracę w morskich pasmach MF i HF.

MF/HF RT radio

System nadawczo-odbiorczy umożliwiający pracę za pomocą fonii w morskich pasmach MF i HF.

MMSI

Numer identyfikacyjny stosowany w morskiej służbie ruchomej (Maritime Mobile Service Identity). Składa się z 9 cyfr. Umożliwia wykonywanie wywołań indywidualnych za pomocą DSC. Oprócz numerów indywidualnych istnieją także numery grupowe (rozpoczynają sie od jednego "0"). Z kolei numery stacji brzegowych rozpoczynają się od "00". Numer MMSI jest nadawany przez administrację kraju, w którym zarejestrowany jest statek.

MRCC

Centrum Koordynacji Ratownictwa Morskiego (Maritime Rescue and Coordination Centre) - odpowiada za koordynację akcji poszukiwania i ratowania (SAR) w swoim rejonie odpowiedzialności, który zazwyczaj rozciąga się wzdłuż linii brzegowej. W Polsce MRCC znajduje się w Gdyni.

MRSC

Ośrodek Koordynacji Ratownictwa Morskiego (Maritime Rescue Sub Centre) - odpowiada za koordynację akcji poszukiwania i ratowania (SAR) w swoim rejonie odpowiedzialności, który zazwyczaj zawiera się w rejonie odpowiedzialności MRCC. W Polsce MRSC znajduje się w Świnoujściu.

MSI

System Morskich Informacji Bezpieczeństwa (Maritime Safety Information) - zapewnia rozgłaszanie ostrzeżeń nawigacyjnych, ostrzeżeń meteorologicznych, informacji SAR oraz innych wiadomości dotyczących bezpieczeństwa żeglugi.

MUF


Wartość częstotliwości, powyżej której łączność radiowa może zanikać.


NAVAREA

NAVigational AREA - jeden z 16 obszarów Ogólnoświatowego Systemu Rozgłaszania Ostrzeżeń Nawigacyjnych (WWNWS). Oznaczony jest rzymską cyfrą. Zbieranie i rozgłaszanie ostrzeżeń jest w każdym obszarze koordynowane przez jedno wyznaczone państwo.

NAVTEX

System transmisji Morskich Informacji Bezpieczeństwa (MSI) dla obszaru morskiego A1 i A2.

NBDP

System automatycznej radiotelegrafii dalekopisowej (Narrow Band Direct Printing)

NCS

Naziemna stacja koordynująca w danym regionie Inmarsat odpowiedzialna za procesy komunikacji i przydział kanałów stacjom ruchomym oraz stacjom nabrzeżnym

NM

Mila morska (Nautical Mile) - jednostka długości równa jednej minucie szerokości geograficznej (1 NM = 1852 m).


NOC

Centrum operacyjne systemu monitoruje działanie łączności w całej sieci.

OTF

(Optimum Traffic Frequency) Optymalna częstotliwość robocza fali radiowej do łączności między określonymi punktami na Ziemi z wykorzystaniem zjawiska odbicia od jonosfery. Przyjmuje się, że jest to 85% wartości MUF.

POR

Jeden z czterech obszarów pracy sytemu Inmarsat (Pacific Ocean Region)

PSA

(Point of Service Activation) PSA jest podmiotem, który zawarł umowę z organizacją Inmarsat do aktywacji i przechowywania danych i kont terminali Inmarsat. PSA w niektórych przypadkach aktywują usługi,dostarczają urządzenia końcowe i prowadzą obsługę klientów.

PTT

Przełącznik nadawanie/odbiór (Press To Transmit) umiejscowiony na mikrofonie lub wewnętrznej stronie słuchawki radiotelefonu. Po jego wciśnięciu radiotelefon jest przełączany w tryb nadawania (możemy nadawać). Po zwolnieniu wraca do trybu odbioru (prowadzimy nasłuch).

R/T

Radiotelefonia.
Komunikacja foniczna.

RCC

Rescue and Coordination Centre - Centrum koordynacji ratownictwa ma za zadanie koordynować wszelkie działania SAR na określonym obszarze. Jeżeli centrum działa na obszarze morskim - określane jest jako MRCC.


Receiver

Odbiornik jest częścią radia, telewizora, radiotelefonu. Jego zadaniem jest odbiór i przekształcenie sygnałów radiowych do postaci postrzegalnej dla człowieka takiej jak dźwięk, obraz.

RT

Radiotelefon - urządzenie radiowe wykorzystujące:
  • nadajnik (Tx) do wysłania fali radiowej o określonej częstotliwości,
  • odbiornik (Rx) do odbierania fali radiowej o określonej częstotliwości.

Rx

odbiornik radiowy

SafetyNET

SafetyNET jest systemem, który nadaje informacje EGC przez Inmarsat C. Informacje te będą odebrane przez wszystkie zalogowane statki do satelity rozgłaszającego informacje dla obszarów NAVAREA/METAREA.

SAR

Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa (Search And Rescue) - organizacja, której zadaniem jest:
  • utrzymywanie ciągłej gotowości do przyjmowania i analizowania zawiadomień o zagrożeniu życia oraz wystąpieniu zagrożeń i zanieczyszczeń na morzu,
  • planowanie, prowadzenie i koordynowanie akcji poszukiwawczych, ratowniczych oraz zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń,
  • utrzymywanie w gotowości sił i środków ratownictwa życia oraz zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń na morzu,
  • współdziałanie podczas akcji poszukiwawczych, ratowniczych oraz zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń z innymi jednostkami organizacyjnymi
  • współdziałanie z innymi systemami ratowniczymi funkcjonującymi na obszarze kraju,
  • współdziałanie z odpowiednimi służbami innych państw, w zakresie realizacji zadań statutowych.

SARSAT

(Search and Rescue Satellite-Aided Tracking) system satelitarny przeznaczony do działań poszukiwawczo-ratowniczych rozwinięty przez USA, Kanadę i Francję. Aktualnie wchodzi w skład systemu COSPAS-SARSAT.

SART

Transponder radarowy 9 GHz (Search and Rescue [Radar] Transponder) - pasywne urządzenie przenośne używane jako uzupełniający sposób alarmowania. Jest wzbudzane sygnałem wysyłanym przez morski radar pracujący w paśmie 9 GHz (pasmo X). Umożliwia lokalizację rozbitków na miejscu katastrofy.

SCC

Satellite Control Centre - ośrodek kontrolujący działanie satelitów i całą sieć Inmarsat.

SES

Ship Earth Station - terminal statkowy do komunikacji w systemie Inmarsat

Simplex

Simplex jest metodą komunikacji, gdzie nadawanie i odbiór następują na przemian - nie jest możliwe jednoczesne nadawanie i odbiór. W łączności simplex nadajnik i odbiornik używają jednej częstotliwości. Kanały jednoczęstotliwościowe (simpleksowe) wykorzystywane są w łączności w niebezpieczeństwie, dla zapewnienia bezpieczeństwa i rutynowej oraz zawsze do łączności statek-statek. Do przełączania między trybami pracy służy przycisk PTT.

SMCP

Standard Marine Communication Phrases. SMCP zostały skonstruowane z uwzględnieniem najbardziej podstawowej znajomości języka angielskiego oraz przedstawianie ich w uproszczonej morskiej wersji angielskiego. Zawiera zwroty do stosowania w rutynowych sytuacjach, takich jak miejsca postoju, jak również standardowe zwroty i odpowiedzi do wykorzystania w sytuacjach awaryjnych.


SOLAS

Konwencja o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (Safety Of Life At Sea) - została uchwalona w dniu 1 listopada 1974 przez Międzynarodową Konferencję ds. Bezpieczeństwa Życia na Morzu, zwołaną przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO). Obecnie obowiązująca weszła w życie 25 maja 1980 roku. Od tego czasu wielokrotnie zmieniana poprawkami. Dzieli statki na dwie grupy: statki podlegające wymaganiom Konwencji (wszystkie statki pasażerskie i towarowe o pojemności ponad 300 GT) i te, które tym wymaganiom nie podlegają (nie muszą m.in. spełniać wymagań co do obowiązkowego wyposażenia w urządzenia radiowe).


SRC

Świadectwo Operatora Łączności Bliskiego Zasięgu (Short Range Certificate). Osoba odpowiedzialna za obsługę urządzeń GMDSS w obszarze A1 powinna, zgodnie z wymaganiami Konwencji SOLAS, posiadać Świadectwo Operatora Łączności Bliskiego Zasięgu. Świadectwo to jest potwierdzeniem posiadania wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych w zakresie obsługi następujących urządzeń:
  • Radiotelefonu VHF z przystawką DSC,
  • Odbiornika NAVTEX,
  • Radiopławy,
  • Transpondera radarowego.

SSB

Modulacji SSB (single side band ) jest udoskonalenie modulacji amplitudy i efektywniej wykorzystuje energię i szerokość pasma nadawania. Proces dzięki któremu dźwięk (informacja), jest nakładany na sygnał radiowy nazywany jest modulacją.

Tx

nadajnik radiowy

UTC

Czas Uniwersalny (Coordinated Universal Time) jest wyrażany za pomocą 24-godzinnego zegara. Jest używany w nawigacji lotniczej i morskiej, gdzie jest znany pod swoją wojskową nazwą "Zulu time" ("Zulu" w alfabecie fonetycznym odpowiada literze "z", oznaczającej południk zerowy, czyli długość geograficzną 0, w angielskiej miejscowości Greenwich). W odniesieniu do UTC są ustalane strefy czasowe. Szerokość jednej strefy to 15 stopni długości geograficznej. Strefy czasowe są oznaczone liczbami z przedziału (-12, +12).

VHF

Pasmo częstotliwości radiowych od 156 MHz do 174 MHz podzielone na 57 kanałów radiowych.

VHF CH

Kanał radiowy z pasma VHF (VHF Channel) - morskie pasmo VHF (oznaczane często literą V) obejmuje częstotliwości z przedziału od 156 MHz do 174 MHz, i zawiera 57 kanałów radiowych (VHF CH) ponumerowanych kolejno od 1 do 28, a następnie od 60 do 88.

VHF DSC radio

Radiotelefon VHF jest urządzeniem radiowym, które umożliwia dwukierunkową łączność (nadawanie i odbiór) na częstotliwościach z morskiego pasma VHF (V) tylko za pomocą systemu DSC (Digital Selective Calling).

VHF radio

Radiotelefon VHF z przystawką DSC jest urządzeniem radiowym, które umożliwia dwukierunkową łączność (nadawanie i odbiór) na częstotliwościach z morskiego pasma VHF (V).


VHF RT radio

Radiotelefon VHF jest urządzeniem radiowym, które umożliwia dwukierunkową łączność (nadawanie i odbiór) na częstotliwościach z morskiego pasma VHF (v) tylko za pomocą fonii.

WWNWS

World Wide Navigation Warning Service - Ogólnoświatowy System Rozgłaszania Ostrzeżeń Nawigacyjnych. WWNWS jest skoordynowaną globalną służbą dystrybucji ostrzeżeń nawigacyjnych. Ostrzeżenia te w systemie GMDSS w obszarach morskich A1 oraz A2 są transmitowane poprzez NAVTEX, w obszarze A3 poprzez satelitarny system SafetyNET, a w A4 poprzez radioteleks na falach krótkich.


Page:  1  2  3  4  5  6  7  8  (Next)
  ALL