Słownik pojęć
Glossary
Browse the glossary using this index
Special | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | ALL
ALRSSpis Radiosygnałów Admiralicji Brytyjskiej (6 tomów) zawiera wszechstronne informacje dotyczące łączności morskiej. | ||
ALRS Volume 5 Spis Radiosygnałów Admiralicji Brytyjskiej tom 5 (Admirality List of Radio Signals Volume 5) zatytułowany GMDSS, jest corocznie uaktualniany i wydawany przez Brytyjskie Biuro Hydrograficzne. Dodatkowo uaktualnia się go poprzez cotygodniowe Wiadomości Żeglarskie (Admirality Notices for Mariners). Zawiera m.in.:
| ||
AOR-EJeden z czterech obszarów pracy sytemu Inmarsat (Atlantic Ocean Region East) | ||
AOR-W Jeden z czterech obszarów pracy sytemu Inmarsat (Atlantic Ocean Region West) | ||
ARQTryb pracy radioteleksu do wysyłania informacji od nadawcy do jednego odbiorcy | ||
CERWskaźnik oznaczający jakość odbioru informacji dołączany do komunikatu NAVTEX. Zwykle występuję przed znacznikiem ZCZC. | ||
CES | ||
CGStraż Przybrzeżna/Graniczna (Coast Guard) - służba, której zadaniem jest ochrona morskiej granicy danego kraju. W różnych krajach mają różny zakres kompetencji i odpowiedzialności. | ||
COSPAS System satelitarny przeznaczony do działań poszukiwawczo-ratowniczych rozwinięty przez były ZSRR. Aktualnie wchodzi w skład systemu COSPAS-SARSAT. | ||
DSCCyfrowe Selektywne Wywołanie (Digital Selective Calling) - jeden z podsystemów systemu GMDSS służący po nadawania i odbioru komunikatów priorytetowych oraz rutynowych w formie cyfrowej. Wywołania DSC są odbierane automatycznie przez statki znajdujące sie w zasiegu transmisji. Przychodzący komunikat wzbudza przystawkę DSC, która za pomocą dźwięku informuje operatora o nowym wywołaniu. | ||
DTEUrządzenie komunikacyjne po stronie użytkownika, które jest odbiorcą lub nadawcą sygnałów w sieci komputerowej lub realizuje obie te funkcje. DTE do połączenia z siecią korzysta z urządzenia DCE. DTE jest to zwykle terminal lub komputer. | ||
DuplexKanał dwuczęstotliwościowy (dupleksowy) używany jest w korespondencji publicznej statek stacja brzegowa oraz przez służby nadzoru ruchu statków. Inne statki nie słyszą transmisji statku do stacji brzegowej. Mogą, natomiast, odebrać komunikat skierowany do nich ze stacji. | ||
EGC | ||
EPIRBRadiopława służąca do lokalizacji miejsca katastrofy (Emergency Position Indicating Radio Beacon) - poprzez satelity systemu COSPAS-SARSAT przekazuje do MRCC identyfikację statku, samolotu lub innej jednostki znajdującej się w niebezpieczeństwie. Satelity znajdujące się na orbitach okołobiegunowych, wykorzystując zjawisko Dopplera, są w stanie określić pozycję radiopławy. | ||
FECTryb pracy radioteleksu używany do nadawania wiadomości alarmowych, pilnych i ostrzeżeń nawigacyjnych adresowanych do wielu odbiorców. | ||
FleetNET | ||
GMDSSŚwiatowy Morski System Łączności w Niebezpieczeństwie i dla zapewnienia Bezpieczeństwa (Global Maritime Distress and Safety System) - jest istotną częścią ustanowionej przez IMO (International Maritime Organisation) Konwencji SOLAS (Safety Of Life At Sea). Zawiera spis wymaganych na statkach urządzeń radiowych oraz opis procedur stosowanych w łączności priorytetowej (w niebezpieczeństwie i dla zapewnienia bezpieczeństwa). | ||
GPSGlobalny system pozycjonowania (Global Positioning System) - wykorzystuje konstelację 24 satelitów krążących na orbitach okołobiegunowych nadających nieprzerwanie sygnał radiowy. Na jego podstawie odbiorniki GPS mogą określić własną pozycję, prędkość oraz czas. Odbiorniki GPS znajdują powszechne zastosowanie na pokładach jednostek morskich, jako część wyposażenia nawigacyjnego. Dla przykładu, niektóre pławy EPIRB posiadają wbudowane odbiorniki GPS, także przystawki DSC powinny być do nich podłączone. | ||
GT Pojemność Rejestrowa Brutto (Gross Tonnage) - objętość wewnętrznej przestrzeni statku obliczona przez dodanie całkowitej objętości kadłuba i nadbudówek oraz odjęcie od niej pojemności zbiorników balastowych.
| ||
HFHF (High frequency) - fale krótkie - pasmo częstotliwości z zakresu od 3 do 30 MHz, używane do wywołań priorytetowych w obszarach morza A3 i A4. | ||
HRUZwalniak hydrostatyczny (Hydrostatic Release Unit) - urządzenie, którego zadaniem jest automatyczne zwolnienie np. radiopławy, tratwy ratunkowej, w momencie, gdy znajdzie się on na głębokości 1.5-4 m. | ||
I/O connectorZłącze, za pomocą którego komputer wymienia informacje z otoczeniem np. odbiornikiem GPS. | ||
IMOMiędzynarodowa Organizacja Morska (International Maritime Organisation) - ustanawia międzynarodowe przepisy/konwencje, których celem jest m.in. zwiększenie bezpieczeństwa na morzu oraz ochrona środowiska morskiego. Jedna z najbardziej znanych konwencji IMO jest Konwencja o Bezpieczeństwie Życia na Morzu - International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS). Działalność swoją rozpoczęła 6 stycznia 1959 roku. Siedzibą Organizacji jest Londyn. | ||
INMARSATOrganizacja INMARSAT (International Maritime Satellite Organisation) - została utworzona w 1979 roku przez IMO. Jej zadaniem jest zapewnienie skutecznej łączności priorytetowej i rutynowej statkom znajdującym się pomiędzy 700 N, a 700 S, za pośrednictwem satelitów geostacjonarnych. Początkowo Inmarsat wynajmował satelity. Od 1983 roku korzysta z własnych. Obsługiwane są z ponad dwudziestu stacji naziemnych. Od 1999 roku Inmarsat jest firmą prywatną. | ||
IORJeden z czterech obszarów pracy sytemu Inmarsat (Indian Ocean Region) | ||
ITUMiędzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (International Telecommunication Union) - agenda ONZ ustanowiona w celu standaryzowania oraz regulowania rynku telekomunikacyjnego i radiokomunikacyjnego. | ||
ITU List of Coast Stations and Special Services (List-IV) Wydawnictwo ITU zawierające : Taryfy i opłaty. Dane o stacjach działających w systemie GMDSS: MF, HF, i VHF DSC; Stacje nadające informacje MSI w tym NAVTEX. Sygnały wywoławcze; numery identyfikacyjne cyfrowego selektywnego wywołania; czas pracy; używane częstotliwości; wykorzystywane emisje; godziny nadawania wywołań i prowadzenie nasłuchu. Dane o stacjach używanych w radionawigacji morskiej i stacjach transmitujących informacje dla statków i innych stacji. Informacje o stacjach namierzających i kalibrujących; Radio boje i racony; Stacje nadające sygnały czasu i wzorcowe częstotliwości; Stacje nadające ursigramy (biuletyny aktywności Słońca i ionosfery); Stacje nadające biuletyny meteorologiczne i wiadomości dla żeglarzy; Stacje nadające porady medyczne. | ||
LES | ||
LRC | ||
LTCzas Lokalny (Local Time) - czas obowiązujący w danym kraju, lub jego regionie. | ||
LUFWartość częstotliwości, poniżej której poziom odbieranego sygnału nie jest wystarczająca do prowadzenia zadowalającej łączności. | ||
LUT Local User Terminal - LEOLUT and GEOLUT Earth based ground stations, receive and process Distress alerts from 406 MHz EPIRBs relaying Distress information, comprising casualty ID, Position and UTC time, to MCC. Stacja naziemna (Local User Terminal) systemu COSPAS-SARSAT , której zadaniem jest przekazanie komunikatu alarmowego, odebranego z radiopławy, do MCC. | ||
MCC | ||
MESNaziemna stacja satelitarna - nazwa używana dla zatwierdzonych terminali systemu Inmarsat mających dostęp do sieci wykorzystywanych na morzu i lądzie. | ||
METAREAŚwiat jest podzielony na 16 (i dodatkowo 5 polarnych - nie działających jeszcze) obszarów meteorologicznych. Te obszary morza mają takie same granice jak obszary NAVAREA, w których zadania koordynatorów pełnią poszczególne administracje państw zapewniające dostarczanie informacji meteorologicznych. Zwykle METAREA podzielone są na obszary morza, na które nadawane są ostrzeżenia z użyciem systemów EGC, NAVTEX lub za pomocą fonii w pasmach VHF, MF, HF. | ||
MFMF (Medium frequency) - fale pośrednie - pasmo częstotliwości z zakresu od 300 do 3000 kHz, używane do wywołań priorytetowych w obszarach morza A2. | ||
MF/HF DSC radio | ||
MF/HF radio | ||
MF/HF RT radio | ||
MMSINumer identyfikacyjny stosowany w morskiej służbie ruchomej (Maritime Mobile Service Identity). Składa się z 9 cyfr. Umożliwia wykonywanie wywołań indywidualnych za pomocą DSC. Oprócz numerów indywidualnych istnieją także numery grupowe (rozpoczynają sie od jednego "0"). Z kolei numery stacji brzegowych rozpoczynają się od "00". Numer MMSI jest nadawany przez administrację kraju, w którym zarejestrowany jest statek. | ||
MRCCCentrum Koordynacji Ratownictwa Morskiego (Maritime Rescue and Coordination Centre) - odpowiada za koordynację akcji poszukiwania i ratowania (SAR) w swoim rejonie odpowiedzialności, który zazwyczaj rozciąga się wzdłuż linii brzegowej. W Polsce MRCC znajduje się w Gdyni. | ||
MRSC | ||
MSISystem Morskich Informacji Bezpieczeństwa (Maritime Safety Information) - zapewnia rozgłaszanie ostrzeżeń nawigacyjnych, ostrzeżeń meteorologicznych, informacji SAR oraz innych wiadomości dotyczących bezpieczeństwa żeglugi. | ||
MUFWartość częstotliwości, powyżej której łączność radiowa może zanikać. | ||
NAVAREA NAVigational AREA - jeden z 16 obszarów Ogólnoświatowego Systemu Rozgłaszania Ostrzeżeń Nawigacyjnych (WWNWS). Oznaczony jest rzymską cyfrą. Zbieranie i rozgłaszanie ostrzeżeń jest w każdym obszarze koordynowane przez jedno wyznaczone państwo. | ||
NAVTEXSystem transmisji Morskich Informacji Bezpieczeństwa (MSI) dla obszaru morskiego A1 i A2. | ||
NBDPSystem automatycznej radiotelegrafii dalekopisowej (Narrow Band Direct Printing) | ||
NCSNaziemna stacja koordynująca w danym regionie Inmarsat odpowiedzialna za procesy komunikacji i przydział kanałów stacjom ruchomym oraz stacjom nabrzeżnym | ||
NMMila morska (Nautical Mile) - jednostka długości równa jednej minucie szerokości geograficznej (1 NM = 1852 m). | ||
NOC Centrum operacyjne systemu monitoruje działanie łączności w całej sieci. | ||
OTF(Optimum Traffic Frequency) Optymalna częstotliwość robocza fali radiowej do łączności między określonymi punktami na Ziemi z wykorzystaniem zjawiska odbicia od jonosfery. Przyjmuje się, że jest to 85% wartości MUF. | ||
POR Jeden z czterech obszarów pracy sytemu Inmarsat (Pacific Ocean Region) | ||
PSA | ||
PTTPrzełącznik nadawanie/odbiór (Press To Transmit) umiejscowiony na mikrofonie lub wewnętrznej stronie słuchawki radiotelefonu. Po jego wciśnięciu radiotelefon jest przełączany w tryb nadawania (możemy nadawać). Po zwolnieniu wraca do trybu odbioru (prowadzimy nasłuch). | ||
R/TRadiotelefonia. Komunikacja foniczna. | ||
RCC | ||
ReceiverOdbiornik jest częścią radia, telewizora, radiotelefonu. Jego zadaniem jest odbiór i przekształcenie sygnałów radiowych do postaci postrzegalnej dla człowieka takiej jak dźwięk, obraz. | ||
RT | ||
Rxodbiornik radiowy | ||
SafetyNET | ||
SAR Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa (Search And Rescue) - organizacja, której zadaniem jest:
| ||
SARSAT (Search and Rescue Satellite-Aided Tracking) system satelitarny przeznaczony do działań poszukiwawczo-ratowniczych rozwinięty przez USA, Kanadę i Francję. Aktualnie wchodzi w skład systemu COSPAS-SARSAT. | ||
SARTTransponder radarowy 9 GHz (Search and Rescue [Radar] Transponder) - pasywne urządzenie przenośne używane jako uzupełniający sposób alarmowania. Jest wzbudzane sygnałem wysyłanym przez morski radar pracujący w paśmie 9 GHz (pasmo X). Umożliwia lokalizację rozbitków na miejscu katastrofy. | ||
SCCSatellite Control Centre - ośrodek kontrolujący działanie satelitów i całą sieć Inmarsat. | ||
SESShip Earth Station - terminal statkowy do komunikacji w systemie Inmarsat | ||
SimplexSimplex jest metodą komunikacji, gdzie nadawanie i odbiór następują na przemian - nie jest możliwe jednoczesne nadawanie i odbiór. W łączności simplex nadajnik i odbiornik używają jednej częstotliwości. Kanały jednoczęstotliwościowe (simpleksowe) wykorzystywane są w łączności w niebezpieczeństwie, dla zapewnienia bezpieczeństwa i rutynowej oraz zawsze do łączności statek-statek. Do przełączania między trybami pracy służy przycisk PTT. | ||
SMCPStandard Marine Communication Phrases. SMCP zostały skonstruowane z uwzględnieniem najbardziej podstawowej znajomości języka angielskiego oraz przedstawianie ich w uproszczonej morskiej wersji angielskiego. Zawiera zwroty do stosowania w rutynowych sytuacjach, takich jak miejsca postoju, jak również standardowe zwroty i odpowiedzi do wykorzystania w sytuacjach awaryjnych. | ||
SOLAS Konwencja o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (Safety Of Life At Sea) - została uchwalona w dniu 1 listopada 1974 przez Międzynarodową Konferencję ds. Bezpieczeństwa Życia na Morzu, zwołaną przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO). Obecnie obowiązująca weszła w życie 25 maja 1980 roku. Od tego czasu wielokrotnie zmieniana poprawkami. Dzieli statki na dwie grupy: statki podlegające wymaganiom Konwencji (wszystkie statki pasażerskie i towarowe o pojemności ponad 300 GT) i te, które tym wymaganiom nie podlegają (nie muszą m.in. spełniać wymagań co do obowiązkowego wyposażenia w urządzenia radiowe). | ||
SRCŚwiadectwo Operatora Łączności Bliskiego Zasięgu (Short Range Certificate). Osoba odpowiedzialna za obsługę urządzeń GMDSS w obszarze A1 powinna, zgodnie z wymaganiami Konwencji SOLAS, posiadać Świadectwo Operatora Łączności Bliskiego Zasięgu. Świadectwo to jest potwierdzeniem posiadania wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych w zakresie obsługi następujących urządzeń: | ||
SSB Modulacji SSB (single side band ) jest udoskonalenie modulacji amplitudy i efektywniej wykorzystuje energię i szerokość pasma nadawania. Proces dzięki któremu dźwięk (informacja), jest nakładany na sygnał radiowy nazywany jest modulacją. | ||
Tx nadajnik radiowy | ||
UTCCzas Uniwersalny (Coordinated Universal Time) jest wyrażany za pomocą 24-godzinnego zegara. Jest używany w nawigacji lotniczej i morskiej, gdzie jest znany pod swoją wojskową nazwą "Zulu time" ("Zulu" w alfabecie fonetycznym odpowiada literze "z", oznaczającej południk zerowy, czyli długość geograficzną 0, w angielskiej miejscowości Greenwich). W odniesieniu do UTC są ustalane strefy czasowe. Szerokość jednej strefy to 15 stopni długości geograficznej. Strefy czasowe są oznaczone liczbami z przedziału (-12, +12). | ||
VHFPasmo częstotliwości radiowych od 156 MHz do 174 MHz podzielone na 57 kanałów radiowych. | ||
VHF CH | ||
VHF DSC radio | ||
VHF radio | ||
VHF RT radio | ||
WWNWSWorld Wide Navigation Warning Service - Ogólnoświatowy System Rozgłaszania Ostrzeżeń Nawigacyjnych. WWNWS jest skoordynowaną globalną służbą dystrybucji ostrzeżeń nawigacyjnych. Ostrzeżenia te w systemie GMDSS w obszarach morskich A1 oraz A2 są transmitowane poprzez NAVTEX, w obszarze A3 poprzez satelitarny system SafetyNET, a w A4 poprzez radioteleks na falach krótkich. | ||